همانطور که میدانید، آنچه که متن داستانی یا Fiction را از متن غیرداستانی یا Nonfiction متمایز میکند، عناصری است که متن داستانی را میسازند. در این مقاله میخواهیم با عناصر متن داستانی از نزدیک آشنا شویم. با ما همراه باشید:
برای آموزش زبان تخصصی کلیک کنید.
شخصیتها
- نقشآفرینان ادبیات داستانی کدامند؟
هرگاه به این پرسش پاسخ دهید، پاسخ شما همان شخصیتها یا Characters هست. شخصیتهای داستان کسانی هستند که ادبیات داستانی یا Fiction بر پایه کارها و تصمیمهای آنها شکل میگیرد. این شخصیتها هستند که با موانع یا Conflicts درگیر میشوند و طرح داستان یا Plot را میسازند. شخصیتهای داستان در واقع نمایندگان نویسنده در داستانند تا پیام داستان یا Theme را به خواننده انتقال دهند. در اینجا میتوانید با انواع شخصیتها یا Characters در ادبیات داستانی آشنا شوید.
چیدمان
- داستان در چه بستر مکانی و زمانی رخ میدهد؟
- هرگاه پاسخگوی این پرسش باشید، پاسخ شما همانا شما را به چیدمان داستان یا Settings رهنمون میسازد. در ادبیات داستانی یا Fiction رویدادها همواره در مکان و زمان مشخصی روی میدهند که ما مجموعه این دو را Settings یا چیدمان مینامیم. چیدمان داستان ما ممکن است یک مکان کاملا تخیلی و در زمانهای خیلی دور باشد و یا این که در یک شهر نامآشنا و در زمانه خودمان باشد. در هر دو صورت، Settings هر چقدر هم که واقعی باشد از جنس داستان و تخیل است، چرا که شخصیتهایی که به آن رفت و آمد دارند هیچگاه در واقعیت با آن در تماس نبودهاند.
گاهی نویسندگان مشخصا از مکان و یا زمان خاصی در داستان سخن میگویند ولی گاهی بر عهده خواننده است تا از طریق برخی نشانهها به چیدمان داستان پی ببرد. در اینجا میتوانید با انواع ترفندهایی که نویسنده برای بیان غیرمستقیم چیدمان به کار میگیرد بیشتر آشنا شوید.
طرح داستان
- داستان راجع به چیست؟
- پاسخ این پرسش شما را وادار میسازد تا شروع کنید به روایت هر آنچه که در داستان رخ داده است. بیتردید روایت شما خلاصهای خواهد بود از رویدادهای داستان که طرح اصلی داستان را شکل دادهاند. به این مجموعه رویدادها که ما همواره در ادبیات داستانی یا Fiction با آن سر و کار داریم طرح داستان یا Plot میگوییم. البته تمامی طرح داستان از اهمیت یکسانی برخوردار نیست و به همین سبب هر قسمت از آن نام خاصی دارد که در اینجا میتوانید با آن بیشتر آشنا شوید.
طرح داستان معمولا از تقابل شخصیتها با موانع یا Conflicts به وجود میآید که در اینجا میتوانید راجع به آن بیشتر بخوانید.
برای آموزش زبان تخصصی فرانسه کلیک کنید.
پیام داستان
- داستان چه میخواهد بگوید؟
- اگر توانستید به این پرسش پاسخ دهید، یقینا به پیام داستان یا Theme پی بردهاید. پیام داستان همان حرفی است که نویسنده به خاطر آن تمامی عناصر داستان را به کار گرفته است تا آن را به خواننده انتقال دهد.
برای آشنایی با انواع پیام داستان میتوانید اینجا را ببینید.
بیان داستان
- داستان چگونه روایت میشود؟
- اگر در تلاشید تا به پاسخ این پرسش برسید، در واقع دارید درباره نحوه چگونگی بیان داستان کنجکاوی میکنید. راه را درست آمدهاید. یکی از عناصری که داستانها را از هم متمایز میسازد، نحوه بیان آنهاست.
نحوه بیان داستان البته به عوامل مختلفی بستگی دارد، مانند زاویه دید یا Point of view. در اینجا میتوانید درباره زاویه دید بیشتر بخوانید.
یکی دیگر از عوامل مؤثر در بیان داستان شخصیتپردازی یا Characterization است. نویسندگان مختلف ترفندهای متفاوتی را برای پرداختن به شخصیتها به کار میگیرند که باعث میشود داستانهایشان رنگ و بوی مخصوص به خود را بگیرد. در اینجا میتوانید با انواع شخصیتپردازی آشنا شوید.
عناصر ادبیات داستانی
در این مقاله سعی کردیم تا شما را با عناصر ادبیات داستانی آشنا کنیم.
به طور کلی، برای درک عناصر سازنده ادبیات داستانی ما باید پرسشهای زیر را از خود بپرسیم:
۱. چه کسانی در داستان نقش آفرینی میکنند؟
۲. رویدادها کجا و در چه زمانی رخ میدهند؟
۳. راجع به چه رویدادهایی در داستان سخن میگوییم؟
۴. نویسنده قصد رساندن چه پیامی به ما را دارد؟
۵. نویسنده متن را چگونه و با به کارگیری چه ترفندهایی نوشته است؟
پاسخ ما به هر کدام از این پرسشها به ما کمک میکند تا بهتر عناصر تشکیلدهنده ادبیات داستانی را بشناسیم.
چنانچه علاقمندید بدانید چگونه میتوانیم ادبیات داستانی را از ادبیات غیرداستانی تشخیص دهیم میتوانید مقاله ما را در اسپایرال راجع به تفاوتهای این دو نوع ادبیات در اینجا بخوانید.
علاوه بر این شما میتوانید در اینجا با نحوه پیدا کردن عناصر ادبیات داستانی در یک داستان نمونه آشنا شوید.